امروز : جمعه 28 اردیبهشت 1403
گفتیم عقل را باید برای بررسی کردن خوب وبد به کار برد اما باید دقت کرد که این یک باید همیشگی نیست. کسانی که در گذشته به این مفهوم از عقل توجه نکرده اند و بنا به دلایلی که برای خودشان قابل احترام بوده ، مثلا فطرت را بالاتر از عقل قرار داده اند و مسایل اخلاقی را از راه فطرت برگزیده اند؛ همگی تلاشی قابل اتکا داشته اند و به اخلاقی درست رسیده اند چون نمیتوان درست را جدای از شرایط افراد و مجموعه آگاهیهای آنها تعریف کرد.
اینکه ما اخلاق را تابع عقل میدانیم به علت مجموعه آگاهیهای ما میباشد و در همین حال حاضر هم ممکن است کسی پیدا شود و بنا بر دلایلی از ما بخواهد بر طبق احساسات خود عمل کنیم. ما فرزند آگاهیهای خود میباشیم .
اخلاق مفهومی اعتباری است و اعتبار خود را از زمان و مکان یعنی مجموع آگاهیهای ما میگیرد . این مسئله ایست که باید دقت شود. اگر ما عقل را مکان مناسبی برای تشخیص درست و غلط میدانیم ؛ مطابق آگاههیهای خود سخن گفته ایم و حرف مطلق و همیشگی خارج از زمان و مکان ، بی معناست.