امروز : جمعه 28 اردیبهشت 1403
صحبت از اخلاق هم ساده است و هم پیچیده . ساده چون در نگاه اول درست و غلط اخلاقی امریست بسیار مشخص که هر کس میداند و پیچیده چون هر چه که بیشتر درباره اش فکر میکنیم میبینیم از آن دیدگاه اول فاصله ایست به قدر فرسنگها. و سخت ترین جای کار هم همین است ؛ مردمی که اخلاق را امری عینی میدانند کمتر حاضر میشوند درباره ی اخلاق بیندیشند و بخوانند. شاید سخن گفتن از اخلاق ، آب در هاون کوبیدن باشد اما باید آب را کوبید شاید آب هم عسل شود! چاره ای نیست ؛ انسان با امید زنده است.
اخلاق چیست؟ در جواب باید گفت همان ، درست و غلط است و در باره ی هر چیزی کاربرد دارد یعنی هر کار و هر عملی را میتوان مورد علامت سوال اخلاقی قرار داد که درست است یا غلط و از علم اخلاق خواهان شنیدن جوابی شد که اگر درست است چرا و اگر غلط است چرا. نکته ای که باید اشاره کرد این است که اخلاق با قانون هم فرق دارد و نمیتوانیم بگوییم اخلاقی است چون قانون گفته؛ در واقع خود قوانین هم از علامت سوال اخلاق در امان نیستند و میتوان پرسید فلان قانون اخلاقی است یا خیر . پس هیچ چیز در عالم از گزند علم اخلاق در امان نیست . حتی به نظرمن میتوان یک درخت را مورد سوال قرار داد که آیا رشد آن در فلان نقطه اخلاقی است یا خیر؟
برای بررسی علم اخلاق اول بررسی خواهیم کرد که داوریهای اخلاقی ما از کجا نشات میگیرد ؛ از عقل است یا عاطفه یا چیزهای دیگر. و بعد بررسی خواهیم کرد که از کجا باید نشات بگیرد و سپس به معیارهای درست و غلط اخلاقی خواهیم پرداخت.